هاشمرجبزادهدرسال 1320 درشهرتهرانبهدنياآمد. رجبزادهبعدازطيمدارجرسميتحصيليدردورهمتوسطهدرتهران، باگرايشتاريخبهدانشگاهميرود و تحصيلاتدانشگاهياشراتادريافتدرجهدكتراباگرايشتاريخايلخانان و تاريخايرانادامهميدهد. پاياننامهدكتراياودربارهسياست و كشورداريرشيدالدينفضلاللهبودهاست. رجبزادهبعدازتحصيلاتدانشگاهيبهعنوانوابستهفرهنگيايرانبهژاپنسفرميكند.اينآغازيكارتباطپيوستهباتاريخوفرهنگژاپنميشود. باراولدرسال ۱۳۵۲ بودكهبهژاپنرفت و مدتچهارسالدر مأموريتبود. بهعنوانوابستهسفارت و نمايندهفرهنگيايرانفعاليتداشت. بعدازآن ،دوسالرادرايرانگذراند . بعدازانقلابهمازطرفوزارتامورخارجهبه مأموريتاستراليارفت و حدوددوسالدركانبرابود. درهمينهنگامتدريسدردانشگاهژاپنراپذيرفت و دوبارهبهآنكشوربازگشت. ويدرمجموع ۲۴ سالدرژاپنزندگيكرد. رجبزادهسالهاستكهدردانشگاهاوساكايژاپنادبياتفارسي و ايرانشناسيدرسميدهد. دراينسالهااوازمهمترينمنابعشناختفرهنگ و تمدنژاپنبوده و تأليفات و ترجمههايشنيزدرراستاياينمرجعيتشكلگرفتهاست. گروه : علومانسانيرشته : تاريخگرايش : فرهنگ و تمدنژاپنتحصيلاترسمي و حرفهاي : پايانتحصيلاتمتوسطهدرتهران - تحصيلاتعاليهدررشتهتاريخ - دريافتدكترايتاريخباگرايشتاريخايلخانان و تاريخايرانمشاغل و سمتهايموردتصدي : هاشمرجبزادهبعدازتحصيلاتدانشگاهيبهعنوانوابستهفرهنگيايرانبهژاپنسفرميكند. باراولدرسال ۱۳۵۲ بودكهبهژاپنرفت و مدتچهارسالدر مأموريتبود. بهعنوانوابستهسفارت و نمايندهفرهنگيايرانفعاليتداشت. بعدازآن ،دوسالرادرايرانگذراند . بعدازانقلابهمازطرفوزارتامورخارجهبه مأموريتاستراليارفت و حدوددوسالدركانبرابود. فعاليتهايآموزشي : - تدريسدردانشگاهژاپنازاوايلدهه ۶۰ - استادايرانشناسيادبياتفارسيدردانشگاهاوساكايژاپنچگونگيعرضهآثار : هاشمرجبزادههمچنيندرمعرفيادبيات و فرهنگايراندرژاپننيزنقشمهميدارد.اوآثاريازادبياتايرانبهزبانژاپنيترجمه و منتشركردهاست، ويدراينبارهميگويد: «ادبياتكلاسيكايرانچوندرسالهايگذشتهدرژاپنشناختهشده و مطرحبود، همچنانمطرحاست. امامنابتدابهرباعياتخيامپرداختم. سابقهصدسالهادبياتمعاصرايرانرادرمقالاتيدرآنجامعرفيكردم. بهغيرازاينمواردمطالبيدربارهخيامشناسي، سعديشناسي و فردوسيشناسينوشتهام. درژاپنبيشازهمهخياممحبوباستكهتاكنون ۱۴ ترجمهازرباعياتاودرآنجامنتشرشده و بعدازخيام، حكيمنظاميبيشترينمحبوبيترادارد. بهدليلگيراييمنظومههايعاشقانهاش، علاقهعجيبيبهآثارشديدهميشود.» هاشمرجبزادهدربارهترجمهآثارادبياتمعاصرايراندرژاپنميگويد:«درآنجابيشازهمهرويآثارصادقهدايتتمركزكردهاند. هدايترابهايندليلميشناسندكهابتدااوراازطريقترجمهآثارشدرزباناروپاييشناختند. دردههاخيرتوجهبيشتريبهادبياتمعاصرايرانشدهاست. براينمونهيكيازآنهاجلالآلاحمداستكهترجمهآثارشقابلمقايسهباترجمهآثارديگراننيست. سفرنامه و خاطراتايراننيزاثرديگريازترجمههايهاشمرجبزادهاست. هاشمرجبزادهازنسلمردانسختكوشعرصهتاريخنگاري، ترجمه و تأليفاست. اونمونهوالاييازروحيهجستوجوگريايرانيبرايشناخت و آموختنبراينسلجديدايرانياناست. دراينسالهااوازمهمترينمنابعشناختفرهنگ و تمدنژاپنبوده و تأليفات و ترجمههايشنيزدرراستاياينمرجعيتشكلگرفتهاست.بسياريازايرانياندرسالهاياخيراگرشناختيازفرهنگ و تاريخژاپنبهدستآوردهاند، يابهادبياتژاپني و نيزشعرآندياردلبستگييافتهاند،اينشناخت و دلبستگيرامديونآثاررجبزادهنيزهستند. همچنيندرسالهااقامترجبزادهدرژاپنارتباطنشرياتداخليبااوهرگزگسستهنشده و دربسياريازمجلات و نشرياتتخصصيايرانشناسيياتاريخ و فرهنگ،مقالاتپرباريرادرحوزههايكارياشبهچاپرساندهاست. ازآنجملهاستسلسلهيادداشتهاياودرمجلهبخاراباناميادداشتهاييازژاپنكهچندينسالدرهرشمارهبهچاپميرسيد.علاوهبراينرجبزادهحوزه تأليف و ترجمهكتابرانيزباجديتدنبالكرده و آثارويژهاياززبانژاپنيبهفارسيبرگرداندهاست.«انديشه و احساسدرشعرمعاصرژاپن»، « قصههايژاپني» ،«گلصدبرگ» ،«چنينگفتبودا» و ...بخشيازآثارياستكهدركارنامهاوبهثبترسيدهاند.بهغيرازگلصدبرگكهمجموعهشعراست، درديگرحوزههاهمكاركردهام و ميكنم. دربارهتاريخدورانميانه، و بهطوراختصاصيپيرامونتاريخايلخانيانكاركردهام. درموردفضلاللهتحقيقات و مطالعاتگستردهايدارمكهانتشاراتطرحنويكيازاينكتابهاراكهپيرامونزندگي و آثارشبود، منتشركرد. -------------------------------------------------------------------------------- آثار : 1 آيينكشورداريدرعهدوزارترشيدالدينفضلاللههمدانيويژگياثر : .«آيينكشورداري» نخستينكتابدكترهاشمرجبزادهبودكهدربابوزارترشيدالدينفضلاللهنوشتهشد.رجبزادهدربارهيكيازآثاراوميگويد: «بيانالحقايقازجملهآثاررشيدالدينفضلاللههمدانياست.بنابهآنچه مؤلفخوددرمقدمهكتابديگرشلطايفالحقايقاشارهكرده، ايناثردربردارندههفدهرسالهاست.اينرسالههاكلامي و بيشتردرتفسيرقرآنكريمنگارشيافته و منظور مؤلفازنگارشآنهاآشتيدادنميانفلسفه و كلاماست.نسخهايناقصازبيانالحقايقدركتابخانهمجلسشوراياسلاميمحفوظاستكهدرسدههشتمهجريكتابتشده و دربردارندهدهرسالهازهفدهرسالهبيانالحقايقاست.دربرخيازمنابع، رسالههايبيانالحقايقدربيستعنوانفهرستشدهاست.دراينگفتار، بهمعرفينسخهخطيبيانالحقايق ( محفوظدركتابخانهمجلسشوراياسلامي ) پرداختهشدهاست.» 2 انديشه و احساسدرشعرمعاصرژاپنويژگياثر : 1358 3 ايران و ماوراء النهرويژگياثر : «ايران و ماوراءالنهر» نيزكتابياستكهازاميليبرتشنايدركهرجبزادهترجمهكرده و بنيادموقوفاتافشاربهبازارعرضهكردهاست.سياحان و جهانگردانچينيدرسدههايهفتم و هشتمهجري (سيزدهم و چهاردهمميلادي) درعهدمغولازراههايسختوبيابانيگذشتهبهماوراءالنهررفته، سرزمينهاييراكهديدهاند و شرحسفرخودرادرروزنامههايچينينوشته و توصيفكردهبودند. اينخاطراتكهمشحونازجستارهايباارزشتاريخي و جغرافيايياست و اطلاعاتمفيديرادربردارداساسكاردكتراميليبرتشنايدرطبيب و جغرافيدان و گياهشناسمعروفآلمانيروسيالاصلقرارگرفتكهبهايناسناددسترسييافت و كتابمفصليفراهمآوردكهبخشايرانآنرامحققتوانادكترهاشمرجبزادهترجمه و چاپكردهاست. دكتربرتشنايدر مؤلفاينگنجينهمعتبر - كهازآثارمكتوبچينيگردآمده - درسال ???? بهعنوانطبيبدرسفارتروسيهدرتهراناشتغالداشت و چهارسالدرايرانبود، بعددرسال ???? بهپكنمنتقلشد و نزديكبه ?? سالدرآنجاماند و ايناثرعلمينفيس و معتبرحاصلبهرهگيرياوازمنابعچينيمحفوظدركتابخانههايپكنبودهكهدوباردرسالهاي ???? و ???? درانگليسبهچاپرسيدهبود. مترجمفاضلاينمجموعهراازنسخهچاپلندنترجمه و عرضهكردهاسترجبزادهدربارهاينكتابميگويد: « برتشنايدراعتقادداردكهكتاب «جوامعالتواريخ» رشيدالدينفضلاللهبزرگترينتاريخعالماست. اينحرفراالبتهاروپاييانديگريبهمناسبتهايمختلفمطرحكردهاند. پساينحرفكهميگويند، ايرانيانعادتبهنوشتنتاريخنداشتند، درستنيست. چوناگربهشرقدوربرويمميبينيمچينيهاازدوهزاروپانصدسالپيشتاريخمكتوبدارند و ژاپنيهاازهزاروپانصدسالپيش «يادداشتروزانه» ياتاريخنامهبهصورتروزنگارمينوشتند و ازميانايرانيانهمرشيدالدينفضلاللهبزرگترينمورخعصرخود و قرونبعدبود.» 4 بيانالحقايق 5 پروشيياكيكوء ويژگياثر : نوبويوشيفوروكاوانفردوماينهيأت سفارت، سرهنگ و نمايندهستادارتشژاپن، جداازگزارشيكهازديدهها و شنيدههاويافتههايشبهدولت و دستگاهمتبوعخودداد، سفرنامهايهمنگاشتكهدرسال ???? م.درتوكيوباعنوان «پروشيياكيكوء»(يادداشتهايسفرايران) چاپشد. رجبزادههمچنينردپايحضورايرانياندرژاپنرانيزدنبالميكند و بويژهدرشناساييقبيلهايتاريخيازژاپنكهبهنظرميرسدازدربارساسانيانبهآنديارعزيمتكردهاند،نقشمهميداشتهاست. ازبازماندگاناينقبيلهژاپنيخانمياستبهنامهيروكونيشيزاواكهاكنونبيشترازهفتادسالدارد. اوبهگواهياسنادخانوادگي، خودرانسلپنجاه و سومازتبارشاهزادگانساسانيكهدرسدههفتمميلادي و درپيويرانشدنتيسفونبهخاوردورآمدند، ميداند و كتابيهم، داستانگونه، بانام«ازتبارايراني» منتشركردكهجلديكمازچنددفترياستكهدربارهخاندانخوددردستنگارشدارد.خانوادهاوازديربازدرناگانو، ايالتكوهستانيدرميانهجزيرهاصليژاپن، هونشو ، مقيمبودهاند، امااواكنوندرشهرتوكيوزندگيميكند. اوگفتهاست: « ازنشانخانوادگيام و آثاريكهبازمانده، ميتوانمتاريخخاندانمراتاسال ???? پيشازميلاديابيشترازآندنبالكنم». رجبزاده ، حكايتميكندكهروزيدربهار ،?? تلفنيبهاوگفتهانديكخانمساسانيقصدديداراوراداردتاپارهايازمشكلاتتحقيقاتيخودراحلكند! هاشمرجبزادهدرنوشتهايسوابقيراميآوردكهنشانميدهدبنابهمداركتاريخيدرژاپندرنيمهقرنهفتمميلاديايرانيانيبهآنكشوررفته و درآنجاساكنشدهاند.ازجملهبهنقلاز «نيهونشهوكي» تاريخنامهباستانيژاپندرضبطرويدادهايسال ??? ميلاديآورده: تابستان.ماهچهار (آوريل ) دومرد و دوزنازسرزمينتخارا (ايران) و يكزنازسراواستيراتوفانبههيوگوآورد.??? ميلاديبرابرباسال ?? هـ است.باتوجهبهاينكهاعرابدرسال ?? هـ ??? م.بهايرانيورشكردند، ميتوانحدسزدكهسفرنياكانخانمنيشيزاوا، يعنيآنشاهزادگانساسانيكهتوفانآنهارابهسواحلژاپنرسانده، ازايرانبهژاپنچندساليطولكشيدهاست.معلومنيستكهآنتوفانزدگان، اجدادخانمنيشيزاوابودهباشنداماگويااجداداينزنساسانيهمسرنوشتيمشابهآنانداشتهاند. 6 ترجمهسفرنامهفوروكاوا 7 ترجمهسفرنامههايژاپنيبوتجان 8 ترجمهسفرنامه و خاطراتآشيكاگا 9 جستارهاويژگياثر : گزيدهمقالاتايرانشناسان و شرقشناسانژاپن 10 چنينگفتبودا 11 زندگي و آثاررشيدالدينفضلاللههمدانيويژگياثر : رسالههاييكهرشيدالدينفضلاللهنوشته، درمجموعپنجكتاباستكهيكيمجملالرشيديمركبازچهاركتاباست و يكيهمبيانالحايقكهكتابجداگانهاياست. رجبزادهدرسال ?? دربارهزندگي و آثاررشيدالدينفضلاللهكتابينوشتكهانتشاراتطرحنوآنرابهبازارعرضهكرد 12 سفرنامهفوكوشيماياسوماسا 13 سفرنامهماساجي 14 سفرنامهيوشيداماساهاروويژگياثر : نخستينكتابازاينمجموعه «سفرنامهيوشيداماساهارو» بودكه ?? سالپيشانتشاراتآستانقدسرضويمنتشركرد. هيأتيكهبهرياستماساهارويوشيدادرسال ???? ميلادي ، ???? ه.ق، دوازدهسالپسازآغازتجدّد ژاپن (نهضتِ ميِجي)بهدربارناصرالدينشاهآمد، پسازگذراندن مأموريتخوددرايران، ازراهروسيه و دريايسياه و بندرباتوُمي (اكنوندرخاكگرجستان)بهاستانبولرفتتاازدربارعثمانينيزديدنكند.وروداينهيأت بهخاكعثمانيچندساليپسازجنگروسيه و عثماني و شكست و ادباركارآلعثمانبود . 15 قصههايژاپني 16 قصههايژاپنيويژگياثر : 1363 17 گلصدبرگ (گزينهايازاشعاركهنژاپني) ويژگياثر : درژاپنمندرموردتاريخوفرهنگايرانتدريسميكنم. ادبياتفارسيرايكخانمژاپنيتدريسميكندبهاسمفوجيموتو. ايناستاد، زبانفارسيراخوبميداند و كتاب «گلصدبرگ» راباهمكارياوبهفارسيبرگرداندهام. اينكتابدرواقعگزيدهاياز ? هزار و پانصدقطعهشعرقديمژاپنياستكهبيشازهزارسالپيشسرودهشدهبود 18 مفتاحالتفاسيرويژگياثر : هاشمرجبزادهدرحالحاضر «بيانالحقايق» مجموعه ?? رسالهكلامي، فلسفي و دينيازرشيدالدينفضلاللههمدانيراگردآوري، تصحيح و مقدمهنويسيكردهاست، كهآنرابههمراه «مفتاحالتفاسير» - ازديگررسالههايرشيدالدينبهترتيبمركزنشرميراثمكتوب و مركزبزرگدايرة المعارفاسلاميمنتشرميكنند. 19 نگاهيبهتاريخاسلامدرژاپن
برگرفته از http://www.rasekhoon.net/mashahir/Show-903429.aspx