خبرگزاری مهر یک گزارش مطالعاتی را منتشر کرد که 10 سال پیش گروهی ژاپنی در مورد زلزله احتمالی تهران انجام داده بودند.
آژانس همکاریهای بینالمللی ژاپن (جایکا) در فروردین 1378 برابر با مارس 1999 مطالعاتی میدانی در تهران را اغاز کرد و پس از 18 ماه تحقیق، گزارش آن را در آذرماه 1379، دسامبر 2000 تحویل مقامات ایران داد. من به تکرار جزئیات این گزارش نمیپردازم و اب در اسیاب زلزله سواران نمیریزم و تنها در این ارتباط چند سوال دارم:
1- چرا این گزارش پس از قریب 10 سال، اکنون و در چنین شرایطی منتشر میشود؟
2- در این 10 سال چه اقداماتی برای اجرای پیشنهادات این تحقیقصورت گرفته است؟
3- در این گزارش مناطقی از تهران پرخطر تر و آسیب پذیر تر تشخیص داده شده است، چرا افکار عمومی به ویژه ساکنان آن مناطق از این تهدیدات مضاعف مطلع نشدهاند؟
4- چرا هنگامی که 7 سال از مسکوت گذاشتن و به فراموشی سپردن این تحقیقات میگذشت و سایت بیبیسی فارسی مجددا گزارش تحقیقات جایکا را منتشر کرد (قریب 2.5 سال پیش) هیچ اقدامی صورت نگرفت؟
5- اکنون که مسئولین و خبرگزاری مهر مطرح کردن این گزارش رالازم دیدهاند، چرا تنها بخش اول و دوم ان را که مربوط به تحلیل عواقب زلزله است منتشر کردهاند؟ چرا بخش سوم را که مختص به راهکارهای پیشگیری و مکانیزم کاهش تلفات بود حذف کردهاند؟ چرا به عدم بهبود بافت فرسوده شهر و سایر پیشنهادات عملی گروه جایکا که در این 10 سال میتوانستند انجام دهند اشارهای نکردهاند.
جهت قضاوت تهراننشینان و تمامی کسانی که عزیزی در تهران دارند در زیر بخشی از پیشنهادات گروه ژاپنی را می آورم که در اذرماه 1379 تحویل مرکز مطالعات زلزله و زیست محیطی تهران بزرگ داده شده بود تا همه ببینند که در این 10 سال مسئولین چه اقداماتی را انجام ندادهاند.
«... جایکا توصیه می کند که منابع مالی، تا حد امکان برای اقدامات پیشگیری و قبل از وقوع بلایا که در طرح تفصیلی مدیریت و پیشگیری بلایای طبیعی مشخص شدهاند، اختصاص یابد.
منابع مالی مورد نیاز برای تامین بودجه عملیات عمده زیر در موردآمادگی در برابر بلایا، باید قبل از رویداد بحران در شهر توسعه یابد:
- تقویت و یا بازسازی مدارسی که از نظر سازه ای آسیبپذیر هستند.
- تقویت و یا بازسازی ساختمان مراکز امداد رسانی اضطراری از قبیل ادارات دولتی، بیمارستانها و مراکز درمانی، ایستگاههای آنش نشانی، مراکز راهنمایی و رانندگی و مراکز نیروی انتظامی که دارای سازه های آسیب پذیر هستند.
- تقویت و یا بازسازی سایر بناهای عمومی که دارای سازه آسیبپذیر هستند.
- تقویت و یا بازسازی پلهایی که دارای شالودههای سازه ای ضعیف هستند و در مسیر شبکه راه تخلیه اضطراری واقع شدهاند.
- بهبود راههای کم عرض که در شبکه راه تخلیه اضطراری قرار دارند.
- توسعه شبکه ارتباطی اضطراری بین مراکز ستادهای حوادث غیر مترقبه.
- توسعه مرکز ستادهای شهری، منطقهای و ناحیه ای حوادث غیر مترقبه.
- آمادهسازی محل های تجمع، فضاهای باز تخلیه و محلهای خانههای موقت برای تخلیهشدگان.
- تأسیس انبارهای کالاهای ضروری و مراکز توزیع برای شهر و مناطق۲۲ گانه و انبارهایی برای ناحیه ها و حوزه های جمعیتی.
- نصب سامانه شیر ایمنی برای شبکه گاز طبیعی به منظور کاهش بلایای ثانویه.
- بهبود سایر شریان های حیاتی برای مقاومت در برابر زلزله.
- مهیا کردن وامهای خاص برای تقویت و بازسازی مسکن مجتمع و ساختمانهای شخصی که دارای سازه آسیب پذیر هستند.
- توسعه مجدد فضاهای شهری با بذل توجه خاص به سازه های ضعیف شهری و مناطق ساختمانی به شرح زیر:
۱- محل های دارای راههای کمعرض و نامناسب (که برای عملیات امدادرسانی وسایل نقلیه، نامناسب است).
۲- مناطق با تمرکز جمعیت بالا که خانه سازی با سازه آسیب پذیر در آنها وجود دارد.
در ادامه این گزارش جایکا به میزان تخریب شریانهای حیاتی شهرتهران شامل آب، برق، گاز و مخابرات پرداخته و با برآورد میزان خسارت در هر یک از این شریانها راهکارهایی توصیه کرده است.
در پایان باید اشاره کنم که مشروح این گزارش و پیشنهادات در ارشیو سایت فارسی بیبیسی مورخ 31تیر 1386 و 1و2 مرداد 1386 قید شده است و خبرگزاری مهر مونتاژی از بخش یکم و دوم ان را بدون نام بردن از منبع منتشر کرده است .