روابط سياسی ايران با ژاپن

روابط سياسی ايران با ژاپن

1 – تاريخچه روابط سياسی

روابط سياسي ايران و ژاپن گذشته از سوابق تاريخي ، با انعقاد يك قرارداد دوستي در سال 1308 شمسي برقرار گرديد .البته شايان ذكر است كه در اوائل سال 1259 شمسي ، امپراطور ژاپن به منظور ايجاد رابطه تجاري ، نماينده اي ويژه به ايران گسيل داشت كه اقداماتي در جهت گسترش مناسبات به عمل آورد . با اين وجود ، به علت تحولات سياسي در دو كشور اين تلاشها بي نتيجه ماند .

دولت ژاپن در سال 1305 شمسي ، مبادرت به تاسيس يك نمايندگي تجاري در ايران نمود و به دنبال آن تمايل خود را براي برقراري روابط سياسي ابراز داشت كه مورد استقبال ايران واقع شد . بدين ترتيب در فروردين ماه سال 1308 شمسي ، پيمان نامه اي كه حدود و اساس روابط دو طرف را مشخص مي نمود به امضاء رسيد و در تير ماه سال 1309 شمسي ، سفارت ايران در توكيو گشايش يافت .

در مهرماه سال 1311 شمسي ، عهدنامه دوستي و تجارت و يك پروتكل بين دو طرف در تهران منعقد گرديد كه در مجموع متضمن منافع متقابلي براي هر دو كشور تلقي مي شد .

با وقوع جنگ جهاني دوم در سال 1321 ، روابط دو كشور قطع گرديد و با فشاري كه از سوي متفقين بر دولت ايران وارد مي شد ، اين كشور مجبور گرديد در 9 اسفند ماه سال 1323 رسماً به ژاپن اعلان جنگ نمايد . البته خصومت و تضاد منافع بين دو كشور وجود نداشت .

اعلان جنگ به ژاپن ناشي از فشارهاي انگليس و شوروي كه ايران را به صورت « دو فاكتو » در اشغال خود داشتند صورت گرفت . ولي عملاً به علت شرايط خاص جغرافيايي و عدم نفوذ نيروهاي ژاپني به منطقه خليج فارس ، جنگي ميان دو كشور رخ نداد .

بعد از شكست ژاپن در جنگ جهاني دوم ، ايران نيز همانند بسياري از كشورهايي كه با ژاپن در حال جنگ بودند ، در كنفرانس صلح ” سانفرانسيسكو “ شركت نمود و عهدنامه صلح با ژاپن را امضاء كرد . به دنبال اين اقدام ، مجدداً سفارتخانه هاي دو كشور در تهران و توكيو به ترتيب در سالهاي 1332 و 1333 بازگشايي گرديد .

در سال 1334 ، قرارداد دوستي دو كشور كه به علت جنگ عاطل مانده بود ، به طور رسمي به مرحله اجرا درآمد و اسناد پذيرش متقابل آن در توكيو ميان وزير امور خارجه ژاپن و سفير ايران مبادله گرديد .

روابط سياسي ايران و ژاپن از اين تاريخ به بعد در حال گسترش بود ه است . با پيروزي انقلاب اسلامي ايران در بهمن ماه 1357 ، ژاپن با اعزام نماينده اي ويژه ، علاقه مندي خود را در زمينه توسعه روابط مجدداً اعلام داشت و در سالهاي گذشته روابط دوستانه و توسعه آن در دستور كار دو كشور بوده است .

2 –روابط سياسي جمهوري اسلامي ايران و ژاپن در سال 2006

روابط سياسي دو جانبه جمهوري اسلامي ايران و ژاپن در سال 2006 از تحرك و پويائي لازم و عملكردي بسيار مطلوب برخوردار بوده است . با همكاري نزديك دو كشور ، بسياري از شوكهاي خارجي اي كه مي توانست به روابط دو جانبه وارد شود مديريت و افق رو به توسعه اي را در اين روابط مورد انتظار است .

در سال مزبور ، مراودات ، ديدارها و رايزنيهاي بين مقامات عاليرتبه جمهوري اسلامي ايران و ژاپن در تمامي طول سال در جريان بوده و در اين ارتباط ملاقات بين وزراي خارجه دو كشور ، گفتگوهاي مستمر تلفني بين آنها ، ارسال پيامها و ديدار در حاشيه اجلاسها و نشستهاي بين المللي تداوم داشته است .

در يك نگاه كلي ، ويژگيهاي برجسته روابط سياسي دو كشور را در سال 2006 در سه محور اصلي زير مي توان خلاصه كرد :

الف –تداوم و توسعه ديدار و رايزني هاي مقامات عاليرتبه سياسي دو كشور كه در ملاقاتها و گفتگوهاي وزراي خارجه دو كشور تا سطح سفر فرستاده ويژه رياست جمهوري به توكيو و اعزام هياتهاي پارلماني به ايران بسط يافت .

ب –توسعه رايزني ها و تبادل نظر نمايندگي جمهوري اسلامي ايران و مقامات عاليرتبه ژاپني در مسائل حساس بين المللي و منطقه اي كه به بيش از 300 ملاقات رسيد .

ج –اثر بخشي بالاي ديپلماسي عمومي ايران كه با توجه به جايگاه رسانه ها و افكار عمومي در تصميم سازيها در ژاپن در اولويتهاي روابط دو جانبه بوده است